Sources and literature

Sources and literature

Primary Sources

  • Amsterdam, Allard Pierson:
    OTM: HB-KZL 104.10.21.
  • Bruges, State archives in Bruges
    Verzameling kaarten en plannen, nrs. 121, 128, 150.
  • Brussels, The States Archives in Belgium:
    Kaarten en plattegronden in handschrift, Reeks II, nrs. 1423, 7043.
    Rekenkamers, nr. 366.
  • Delft, Delft City Archive:
    DTB Begraven, inv. nr. 14.37.
  • Ghent, Ghent University Library:
    BHSL.RES.1376/2.
  • Leiden, Leiden University Libraries:
    Special Collections, COLLBN BPL 2028, COLLBN Port 16 N 1, COLLBN Port 51 N 13.
  • Madrid, Biblioteca Nacional de España:
    RES/200, RES/207.
  • The Hague, National Archives:
    Blanken; Cruquius; Florijn, nummer toegang 3.20.05, nr. 50.
    Collectie 439 Cateau van Rosevelt, nummer toegang 2.21.229, nr. 27-30.
    Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), nummer toegang 1.04.02, nr. 7701.

Printed Primary Sources

Bibliotheca Emtinckiana, Sive Catalogus Librorum In Omni Facultate Et Scientiarum Genere (...) Pars Terteria, Amsterdam, 1753.

Bibliotheca Magna atque in omni fere disciplinarum genere praestantissima, (...) ex reliquiis Nobilissimi longoque rerum usu cultissimi Viri Dn. Marci Pels Gedanensis (...). Groningen, [1707].

Catalogue de livres anciens, rares et curieux, parmi lesquels une collection remarquable sur l'Amerique, Amsterdam, 1869.

Catalogue des atlas, theatre des citez, globes, spheres, & cartes geographiques & marines, mis en lumiere par Jean Blaeu, Amsterdam, [1670-1671].

Catalogue des livres et manuscrits formant la bibliothèque de feu M. J. B. Th. De Jonghe (...), Tome II. Bruxelles, 1861.

Catalogue des livres rares et precieux, au nombre de 14435 lots, de la bibliothèque de Monsieur Jean-François Vande Velde (...), Volume 2, Ghent, 1831.

Catalogus der boekverzameling (...) alles verzameld door C.R.T. Kraijenhoff, te Nijmegen : alsmede eene appendix van landkaarten van denzelfden stempel, meest uit de nalatenschap van den Majoor von D*** (...), [Leiden], 1840.

Catalogus der letterkundige nalatenschap van wijlen Jacobus Koning (...), Volume 2, Amsterdam, 1833.

Catalogus I. Van een extra fraaye verzaameling van prenten en portraitten behoorende tot de Vaderlandsche Historie (...) verzameld en nagelaten door (...) Jacob Guillot, Amsterdam, 1778.

Catalogus II. Van een uitmuntende Atlas der Stad Amsterdam (...), Amsterdam, 1778.

Catalogus librorum officinæ Guilielmi Blaeu, Amsterdam, 1633.

Catalogus van eene uitmuntende verzameling van gedrukte en geschreevene resolutiën van H.H. Mogendheden en die der Staaten van Holland, en verder staats-papieren van het begin der republiek tot 1793, waar onder veele raare en zeldzaame stukken, toebehoorende aan den heer en mr. Hendrik Fagel (...), The Hague, 1803.

Catalogus van eenen historischen Atlas der Nederlanden (...) alles nagelaten door (...) dr. G. Munnicks van Cleeff (...), Utrecht, 1860.

Catalogus van eenige wel geconditioneerde boeken en kaarten, velen tot den Waterstaat der Vereenigde Nederlanden betrekkelijk; mitsgaders: Eene fraaije Verzameling van phijsische en andere instrumenten; Eenige visschen, zoo in houten bakken als in liquor, Beenderen van Dieren en meer andere voorwerpen, behoorende tot de Natuurlijke Historie ; eindelijk eenige schilderijen, boekenkassen enz. Nagelaten door den Wel Edelen Heere Mr. Adriaan Esdré (...), Dordrecht, 1754.

De West-Indiër: dagblad toegewijd aan de belangen van Nederlandsch Guyana, 19-11-1890; Algemeen Handelsblad, 21-11-1838; Het nieuws van den dag: kleine courant, 28-11-1876; Algemeen Handelsblad, 30-11-1876; Het nieuws van den dag: kleine courant, 02-12-1876; Leeuwarder courant, 05-12-1876; Java-bode: nieuws, handels- en advertentieblad voor Nederlandsch-Indie, 16-02-1877; Java-bode : nieuws, handels- en advertentieblad voor Nederlandsch-Indie, 12-06-1877; Het nieuws van den dag: kleine courant, 03-12-1879; Het nieuws van den dag: kleine courant, 15-11-1889; Algemeen Handelsblad, 20-11-1879; Het nieuws van den dag: kleine courant, 30-10-1889. -- op welke manier een overzicht van de ingevoerde advertenties vermelden? Kan wel handig zijn, ook m.b.t. Amsterdamse advertenties die hier nog niet bij staan.

J. Geluk, Woordenboek voor opvoeding en onderwijs, Groningen, 1882.

Handelingen van de Eerste en Tweede Kamer 1879-1880, 88ste zitting, 16 juli 1880.

Handelingen van de Eerste en Tweede Kamer 1879-1880, Bijlagen, no. 164: 1-4.

P.J. Veth, G.A. Wilken & H.C. Klinkert (eds.), Catalogus der afdeeling Nederlandsche Koloniën van de internationale koloniale en uitvoerhandel tentoonstelling (van 1 Mei tot ult. October 1883) te Amsterdam. Groep 1, Leiden, 1883.

Source Editions

M. van Amstel-Horák, 't Vertooch nopende het Dijckgraef en Heemraetschap van Rijnlant, Jan van Hout, Leiden 1595, Leiderdorp, 2005.

E. van Biema, ‘Nalezing van de stadsrekeningen van Amsterdam van af het jaar 1531: I’, in: Oud Holland, 1905, 23, pp. [...]

Jan van Houts nalatenschap: bronnen, Leiden, 2013.

P.C.J. van der Krogt, Advertenties voor kaarten, atlassen, globes e.d. in Amsterdamse kranten 1621-1811, Utrecht, 1985.

P.C.J. van der Krogt (ed.), Stock catalogues of maps and atlases by Covens & Mortier. The 'Catalogus van verscheyde koopere plaaten' of the heirs of Pieter Mortier's widow (1721) and the 'Catalogue nouveau des cartes géographiques' of Covens & Mortier (1763), Utrecht, 1992.

Secondary literature

P.J.M. de Baar, 'Jan van Hout en zijn Stratenboek en Grachtenboek', In: Ups en Downer. Bundel artikelen bij het afscheid van mr. W. Downer als gemeentearchivaris van Leiden, Leiden, 1985, pp. 5-18.

D. Blonk & J. Blonk-van der Wijst, Hollandia Comitatus: een kartobibliografie van Holland, ’t Goy-Houten, 2000.

J.T. Bodel Nijenhuis, Over de Nederlandsche landmeters en kaartgraveurs, Floris Balthasar en zijne drie zonen: onbekend aan de levensbeschrijvers, 1845.

J. Bosscha jr. (ed.), Oeuvres complètes de Christiaan Huygens. Tome VI. Correspondance 1670-1675, The Hague, 1897.

J. Bosscha jr. (ed.), Oeuvres complètes de Christiaan Huygens. Tome X. Correspondance 1685-1690, The Hague, 1901.

J. Bosscha jr. (ed.), Oeuvres complètes de Christiaan Huygens. Tome X. Correspondance 1691-1695, The Hague, 1905.

V. Brants, Recueil des Ordonnances des Pays-Bas. Règne d'Albert et Isabelle. 1597-1621, Bruxelles, 1909-1912.

F.C. Bubberman & C. Koeman (eds.), Links with the past: the history of the cartography of Suriname 1500-1971; Schakels met het verleden: de geschiedenis van de kartografie van Suriname 1500-1971 Eslabones con el pasado: la historia de la cartografía de Suriname, 1500-1971, Amsterdam, 1973.

S. Colvin, ‘Drie brieven van Jan Gerritsz van Bronchorst’, In: Oud Holland, 1886, 4, pp. 212-213.http://www.jstor.org/stable/42721786

W.A.H. Crol, ‘De kaart van het Hoogheemraadschap van Schieland door Floris Balthasar, 1611’ in: G. 't Hart, Kaarten van Rijnland, Delfland en Schieland, 1611-1615, Alphen aan den Rijn, 1972.

M. Carnier & P.-A. Tallier (red.), m.m.v. B. Boon, R. Laurent, L. Janssens & M. Maziers, Het Zoniënwoud in kaart gebracht. De wandkaart van Ignace Vander Stock uit 1661, Brussels, 2013.

J. De Graeve & J. Mosselmans, Des agrimensores romains aux arpenteurs du XVIème siècle. Catalogue de l'exposition organisée à l'occasion du 125e anniversaire de l'Union des Géomètres-Experts immobiliers de Bruxelles en la Chapelle Nassau de la Bibliothèque Royale de Belgique du 22 novembre au 21 décembre 2001, Bruxelles, 2001.

J.J. Dodt van Flensburg (ed.), Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, deel 6, Utrecht, 1846.

J.J. Dodt van Flensburg (ed.), Archief voor kerkelijke en wereldsche geschiedenissen, deel 7, Utrecht, 1848.

H.J. de Dompierre de Chaufepié, 'Levensbericht van J.P. Six', in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1902.

M. Dorigo & M. Franssen, Brabantia Ducatus: Geschiedenis en cartobibliografie van het Hertogdom Brabant tot 1795, Leiden, 2008.

M. van Egmond, Covens & Mortier: a map publishing house in Amsterdam, 1685-1866, Houten, 2009.

M. van Egmond, Covens & Mortier: productie, organisatie en ontwikkeling van een commercieel-kartografisch uitgevershuis in Amsterdam (1685-1866), ’t Goy-Houten, 2005.

L. van Empelen, 'Ware afbeeldinge der stadt Jerusalem: Een onbekende ets van Benjamin Wright uit 1625', in: Caert-Thresoor, 2010, 29, 1, pp. 17-23 (https://caert-thresoor.nl/wp-content/uploads/sites/4/CT29-1.pdf).

É. Fétis, Catalogue descriptif et historique du Musée royal de Belgique (Bruxelles), Brussels, 1864.

S.J. Fockema Andreae & B. van 't Hoff, Christiaan Sgroten's kaarten van de Nederlanden, Leiden, 1961.

J.L. van der Gouw, De landscheidingen tussen Delfland, Rijnland en Schieland, Hilversum, 1987.

M. Griffioen, Bodel Nijenhuis’ kaarten in context: Onderzoek naar aantekeningen op kaarten uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek Leiden, in: Caert-Thresoor, 2020, 39,2, pp. 11-18.

M. Griffioen, Johan F.A. Cateau van Rosevelt: Portret van de kartograaf van de Surinaamse kolonie, in: Caert-Thresoor, 2021, 40,3, pp. 3-11.

S. Groenveld & A.H. Huussen jr., 'De zestiende eeuwse landmeter Jaspar Adriaensz. en zijn cartografisch werk', in: Hollandse Studiën, 1975, 8, pp. 131-177.

S. Groenveld & J. Vermaere (red.), 'Zeeland en Holland in 1569. Een rapport voor de hertog van Alva', in: Nederlandse Historische Bronnen II, 's-Gravenhage, 1980, pp. 103-174.

G. 't Hart, 'De kaart van het hoogheemraadschap van Rijnland door Floris Balthasars, 1615' in: G. 't Hart, Kaarten van Rijnland, Delfland en Schieland, 1611-1615, Alphen aan den Rijn, 1972.

H. Helbig, ‘Notices sur des livres rares du XVIe siècle. Seconde série’, in: Messager des Sciences historiques, ou Archives des Arts et de la Bibliographie de Belgique, 1867, pp. 180-194.

H.A.M. van der Heyden, De kaart van Nederland in de Franse tijd, 1795-1814, Alphen aan den Rijn, 2000.

B. van 't Hoff, Jacob van Deventer, keizerlijk-koninklijk geograaf, The Hague, 1953.

F. Hollevoet, Stadsrekeningen Tielt : 1500-1610, Tielt, 2000.

A.H. Huussen, 'De kaart van de ban van Heemstede door Symon Meeusz. van Edam (1539)', in: Jaarboek Haerlem, 1973, pp. 250-280.

P. Huvenne, Pieter Pourbus meester-schilder 1524-1584, Brugge, 1984.

C. Koeman, Atlantes neerlandici: bibliography of terrestrial, maritime and celestial atlases and pilot books, published in the Netherlands up to 1880 / Vol.IV: Celestial and maritime atlases and pilot books, Amsterdam, 1970.

C. Koeman, Atlantes neerlandici: bibliography of terrestrial, maritime and celestial atlases and pilot books, published in the Netherlands up to 1880 / Vol. II, Amsterdam, 1969.

C. Koeman, 'A catalogue of atlases, globes and maps published by Joan Blaeu (1670-1671), preserved in the Plantin-Moretus-Museum, Antwerp', in: G. Schilder & P.C.J. van der Krogt (eds.), Miscellanous cartography: contributions to the history of cartography, Utrecht, 1988, pp. 85-94.

C. Koeman, 'Willem Blaeu’s ‘Catalogus Librorum’ of 1633.' in: G. Schilder & P.C.J. van der Krogt (eds.), Miscellanous cartography: contributions to the history of cartography, Utrecht, 1988, pp. 243-254.

P.C.J. van der Krogt, Koeman’s Atlantes Neerlandici, vol. I, ’t-Goy-Houten, 1997.

P.C.J. van der Krogt, Koeman's Atlantes Neerlandici. Vol. II, 't Goy-Houten, 2000.

P.C.J. van der Krogt, Koeman’s Atlantes Neerlandici. Vol. III, ’t-Goy-Houten, 2003.

P. van der Krogt, 'De oudste Noord-Nederlandse wereldatlas', in: Caert-Thresoor, 2001, 20, 4, p. 103.

A.W. Lang, 'Martin Faber's Map of the Ems Mouth', in: Imago Mundi, 1952, 9, pp. 79-82.

J.B. Lavaut, ‘Château du Franc-Alleu ou de Neigene, à Meerbeek’, in: Messager des Sciences historiques, ou Archives des Arts et de la Bibliographie de Belgique, 1867, pp. 498-508.

P. Leendertz Wz., De Navorscher, 26, Nieuwe serie deel 11, Amsterdam, 1878.

P.C. de Leth, ‘Andries en Hendrik de Leth’, in: Caert-Thresoor, 1999, 18, 2, pp. 29-35.

Th.H. Lunsingh Scheurleer (ed.), Het Rapenburg: geschiedenis van een Leidse gracht. Dl. I: Groenhazenburch, Leiden, 1986.

Th.H. Lunsingh Scheurleer (ed.), Het Rapenburg: geschiedenis van een Leidse gracht. Dl. V: 's Gravensteyn, Leiden, 1990.

M., ‘Van Steenbeeck , François, Architecte’, in: Messager des Sciences historiques, ou Archives des Arts et de la Bibliographie de Belgique, 1867, p. 407.

P.H. Meurer (ed.), Die Manuskriptatlanten Christian Sgrootens, Alphen aan den Rijn, 2007.

B.L. Meulenbroek (ed.), Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9, The Hague, 1973.

P.C. Molhuysen & B.L. Meulenbroek (eds.), Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 3, The Hague, 1961.

S. Muller, Geschiedenis der Noordsche compagnie door Mr. S. Muller Fz, Utrecht, 1874.

J. Oostwoud (ed.), Mathematische liefhebberye, met het nieuws der Fransche en Duytsche schoolen in Nederland, Purmerend; Amsterdam, 1754-.

F.J. Ormeling, 'De Residentiekaarten van Java en Madoera', in: Caert-Thresoor, 2000, 19,2, pp. 45-49.

L.C. Palm (ed.), Anthoni van Leeuwenhoek, Alle de brieven. Deel 11: 1695-1696, Lisse, 1983.

C. Postma, 'De kaart van het hoogheemraadschap van Delfland door Floris Balthasars, 1611' in: G. 't Hart, Kaarten van Rijnland, Delfland en Schieland, 1611-1615, Alphen aan den Rijn, 1972.

L.A. Quarles van Ufford, ‘Die chaerte van Aemstellant 1593 naar een kaart van 1570’, in: J. Zwaan, Amstelland een hoogheemraadschap in kaart en beeld, Alphen aan den Rijn, 1971, s.p.

M. Rijks (ed.), The correspondence of Dirck Rembrantsz van Nierop (1610–1682), The Hague, 2012.

R. Rutte & B. Vannieuwenhuyze, Stedenatlas Jacob van Deventer. 226 Stadsplattegronden uit 1545-1575 - Schakels tussen heden en verleden, Bussum - Tielt, 2018.

G.G. Schilder, Monumenta Cartographica Neerlandica. Vol. IV: Losse kaarten en topografische prenten uitgegeven door Willem Jansz. Blaeu = Single-sheet maps and topographical prints published by Willem Jansz. Blaeu, Alphen aan den Rijn, 1993.

G.G. Schilder, Monumenta Cartographica Neerlandica. Vol. V: Tien wandkaarten van Blaeu en Visscher = Ten wall maps by Blaeu and Visscher, Alphen aan den Rijn, 1996.

G.G. Schilder, Monumenta Cartographica Neerlandica. Vol. VI: Nederlandse foliokaarten met decoratieve randen, 1604-60 = Dutch folio-sized single sheet maps with decorative borders, 1604-60, Alphen aan den Rijn, 2003.

G.G. Schilder, Willem Janszoon Blaeu's Map of Europe (1606), A Recent Discovery in England, in: Imago Mundi, 1976, 28, pp. 9-20.

H. Schoorl, ‘Het kladboek van een aspirant-landmeter en de kustafslag bij Egmond aan Zee sedert 1665’, in: Alkmaars Jaarboekje, 1968, 4, pp. 128-136.

E. L. Stevenson, World map 1605 Willem Jansz. Blaeu : facsimile of the unique copy belonging to The Hispanic Society of America in eighteen sheets with key plate and text, New York, 1914.

R. Storm, 'Plakkaarten van Francis Allan. Een negentiende-eeuwse uitgave van de firma Vlieger te Amsterdam', in: Caert-Thresoor, 2020, 39,1, pp. 26-31.

R. Storm, 'Hand-atlas van Isaak Tirion', in: Geografie, 2018, 27, 3, pp. 22-23.

‘Die Tytel des Chaerts’, in: J. Zwaan, Amstelland een hoogheemraadschap in kaart en beeld, Alphen aan den Rijn, 1971, s.p.

M. Vandenbroucke, Landmeters in de kasselrij Kortrijk XVIIe - XVIIIe eeuw: de familie de Bersacques, Kortrijk, 2004.

J.S. van Veen, ‘Eene kaart van Gelderland van 1563’, in: Bijdragen en Mededeelingen der Vereeniging ‘’Gelre’’, 1917, 20, pp. 147-148.

J. Werner (red.), Kaart van Noord-Holland door Joost Jansz. Beeldsnijder 1575/1608, Alphen aan den Rijn, 2002.

J. Werner, 'Haarlemmermeer, plankaarten van vroeg-17e-eeuwse droomakingsvoorstellen', in: Caert-Thresoor, 1991, 10,1, pp. 1-12.

E. Wiersum, ‘De 16-de eeuwsche landmeter Jan Potter en zijne werken’, in: Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap, 1911, p. 605-627.

E. Wiersum, 'Jacob Kortebrant', in: Rotterdams Jaarboekje, 1914, II, 2, pp. 54-64.

M.G. Wildeman, 'Een kaart van Delfland geteekend door Jacob van Deventer in 1535', in: Oud Holland, 1902, 20, 1, pp. [...].

J.A. Worp (ed.), Constantijn Huygens, Briefwisseling. Deel 1: 1608-1634, The Hague, 1911.

J.A. Worp (ed.), Constantijn Huygens, Briefwisseling. Deel 2: 1634-1639, The Hague, 1913.

J.A. Worp (ed.), Constantijn Huygens, Briefwisseling. Deel 4: 1644-1649, The Hague, 1915.

J.A. Worp (ed.), Constantijn Huygens, Briefwisseling. Deel 5: 1649-1663, The Hague, 1916.

K. Zandvliet, ‘Kaart en bewijs’, in: Kartografisch Tijdschrift, 1989, XV, 2, pp. 31-36.

K. Zandvliet (red.), Prins Maurits' kaart van Rijnland en omliggend gebied door Floris Balthasar en zijn zoon Balthasar Florisz. van Berckenrode in 1614 getekend, Alphen aan den Rijn, 1989.

A. van Zuylen van Nyevelt, ‘Eeene kaart van de wateringen van den Broucke en Moerkerke zuid over Leie door Pieter Pourbus’, in: Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis gesticht onder de benaming Société d’Émulation te Brugge, 76 (1934), pp. 112-124.

Databases

Stichting Maritiem-Historische Databank, Zoek in kronieken, https://www.marhisdata.nl/zoeken&s=kronieken

ePistolarium - Circulation of Knowledge and Learned Practices in the 17th-century Dutch Republic (CKCC), http://ckcc.huygens.knaw.nl/epistolarium/

The Hague, Centraal Bureau voor Genealogie, Collectie Obreen.

Amsterdam, Huygens ING, Resolutions of the States General 1576-1630 (digital source edition).